Czerwcowy miesiąc poświęcony jest

Najświętszemu Sercu Pana Jezusa

“Moje Boskie Serce tak płonie miłością ku ludziom, że nie może dłużej utrzymać tych płomieni gorejących, zamkniętych w moim łonie”.

(Objawienie Serca Pana Jezusa, 27 grudnia 1673 r.)

kaplica Serca Pana Jezusa w Sanktuarium św. Jana Pawła II Wielkiego w Krakowie.

W tej kaplicy jest całodzienna adoracja Najświętszego Sakramentu.

fot.Michał Zięba

***

Kult Serca Jezusowego rozwinął się w Polsce jeszcze przed objawieniami św. Małgorzaty Marii Alacoque. Polska miała też szczególne przywileje papieskie. Na cały Kościół święto Serca Pana Jezusa rozszerzył papież Pius IX w roku 1856. Począwszy od 1995 r. w uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa, która wypada zawsze w piątek po oktawie Bożego Ciała, Jan Paweł II ustanowił Światowy Dzień Modlitwy o Uświęcenie Kapłanów.

„Kult Serca Jezusowego ukazuje wielką miłość Pana Boga do nas, który nie cofa jej w zależności od postępowania człowieka. Kontemplując Serce Boże, odkrywamy nieskończoną miłość Boga, którą nam objawił w swoim Synu. Chodzi jednak o to, aby nie zatrzymywać się tylko na tym, ale by starać się naśladować przymioty Bożego Serca: łagodność, cierpliwość, pokorę. W ten sposób będziemy przyczyniać się do budowania +cywilizacji miłości+” – powiedział rzecznik Konferencji Episkopatu Polski ks. Leszek Gęsiak SJ.

Liturgiczne święto Boskiego Serca Pana Jezusa, wraz z Mszą św. i oficjum brewiarzowym, ustanowił w 1765 r. papież Klemens XIII. Był to przywilej tylko dla Polski, dla ówczesnego Królestwa Polskiego i jednej Konfraterni Najświętszego Serca w Rzymie. W ten sposób Stolica Apostolska odpowiedziała na memoriał biskupów polskich z 1764 r.

Początku samego kultu Serca Jezusowego można upatrywać wcześniej. Prymas Polski kard. Stefan Wyszyński podkreślał, że pierwszą Jego czcicielką była bez wątpienia Najświętsza Panna. „Dwa te najpiękniejsze Serca – Jezusa i Maryi – biły zawsze zgodnie i najżywiej ze sobą współczuły i w chwilach radości, i w godzinach bólu czy męki” – pisał kard. Wyszyński w 1965 r. Do grona czcicieli Najświętszego Serca Jezusowego należeli m.in. św. Bernard, Bonawentura, Katarzyna ze Sieny, Franciszek Salezy. Najbardziej znaną pozostaje jednak św. Małgorzata Maria Alacoque (1647-1690), wizytka z klasztoru w Paray-le-Monial. Obok takich praktyk pobożnych jak pierwsze piątki, Komunia św. wynagradzająca czy „godzina święta” (adoracja przez godzinę Najśw. Sakramentu w nocy z czwartku na pierwszy piątek) – Pan Jezus zlecił jej podjęcie starań o ustanowienie w Kościele święta Jego Serca, w piątek po oktawie Bożego Ciała.

Na ziemiach polskich Serce Boskiego Zbawcy czczone było jeszcze przed objawieniami św. Małgorzaty Marii Alacoque. Pierwszy w świecie podręcznik tego nabożeństwa napisał o. Kacper Drużbicki. Autor książeczki „Ognisko serc – Serce Jezusa” zmarł 13 lat przed objawieniami w Paray-le-Monial. O ustanowienie święta Bożego Serca zabiegali w Stolicy Apostolskiej polscy królowie i biskupi. Dekret z 1765 r. był właśnie odpowiedzią na sławny memoriał polskich biskupów, który podaje historyczny przegląd kultu i uzasadnia wymowę tego nabożeństwa. Prymas Polski abp Ledóchowski poświęcił Najświętszemu Sercu metropolię gnieźnieńską. Nabożeństwem do Serca Jezusowego odznaczali się biskupi Bilczewski i Pelczar, autor dzieł o Najświętszym Sercu i założyciel zgromadzenia sióstr sercanek. Kolejny prymas, kard. Dalbor, w imieniu Episkopatu powierzył Polskę Sercu Zbawiciela i Jego Najświętszej Matce. W 1921 r. jako wotum wdzięczności Sercu Bożemu za odzyskanie niepodległości przez Naród Polski konsekrowano bazylikę Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie. W Poznaniu wzniesiono też pomnik „Sacratissimo Cordi – Polonia Restituta” (został on zburzony w 1940 r.). W 1948 r. biskupi zachęcali wiernych do osobistego poświęcenia się Najświętszemu Sercu Jezusowemu, a trzy lata później Episkopat Polski ogłosił rok poświęcenia Narodu Polskiego Najświętszemu Sercu Pana Jezusa.

„Sam Pan Jezus, ukazując św. Małgorzacie swe Serce spragnione miłości, żądał tego poświęcenia, które ona nazywała prywatnym albo małym w odróżnieniu od publicznego poświęcenia się całych społeczeństw” – przypomnieli biskupi. Praktyka prywatnego poświęcenia się Sercu Pana Jezusa została zapomniana i dopiero po 200 latach, po objawieniach w Paray-le-Monial, przypomniał je papież Pius XI. O osobistym poświęceniu mowa w encyklice „Miserentissimus Redemptor” z roku 1928.

Polscy biskupi zachęcali do osobistego poświęcenia Sercu Jezusowemu, ale i oddania całych rodzin, co nazywane jest intronizacją Serca Jezusowego w rodzinach. Dopiero zwieńczeniem modlitw prywatnych było wspólne poświęcenie Najświętszemu Sercu Jezusowemu Narodu i Rzeczypospolitej. Nastąpiło to w uroczystość Chrystusa Króla w 1951 r. Akt poświęcenia poprzedził tydzień modlitw do Serca Jezusowego.

11 czerwca 2021 roku, w uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa, w Bazylice Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie, biskupi polscy zgromadzeni na 389. Zebraniu Plenarnym Konferencji Episkopatu Polski, ponowili Akt poświęcenia Narodu Polskiego Najświętszemu Sercu Pana Jezusa. Mszy św. przewodniczył abp Stanisław Gądecki, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, który dokonał także ponowienia Aktu. „Powierzamy Ci całe nasze życie osobiste, rodzinne i społeczne, które pragniemy oprzeć na trwałych zasadach Ewangelii. Podobnie jak przed stu laty, w pokorze poświęcamy się Twojemu Najświętszemu Sercu, oddając naszą Ojczyznę w Twoje władanie” – powiedział przewodniczący Episkopatu odczytując Akt.

Stolica Apostolska dopiero po ścisłych i dokładnych badaniach zezwoliła na obchodzenie święta, jak i na cześć wizerunków Jezusowego Serca w formach dzisiaj powszechnie przyjętych. Na cały Kościół święto Serca Pana Jezusa rozszerzył papież Pius IX w roku 1856. Znamienny jest też akt oddania całego Kościoła i rodzaju ludzkiego w opiekę Serca Jezusowego, jakiego dokonał 31 grudnia 1899 roku papież Leon XIII. Nowy rys nadał papież Jan Paweł II. Począwszy od 1995 r. w uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa, która wypada zawsze w piątek po oktawie Bożego Ciała, ustanowił on Światowy Dzień Modlitwy o Uświęcenie Kapłanów.

Episkopat.pl

***

Litania do Serca Pana Jezusa

Ołtarz Najświętszego Serca Jezusowego w bazylice św. Piotra
 fot. Włodzimierz Rędzioch

***

Wszechmogący, wieczny Boże, wejrzyj na Serce najmilszego Syna swego i daj się przebłagać tym, którzy żebrzą Twojego miłosierdzia

Kyrie, elejson. Chryste, elejson. Kyrie, elejson.
Chryste, usłysz nas. Chryste, wysłuchaj nas.

Ojcze z nieba, Boże, zmiłuj się nad nami.
Synu, Odkupicielu świata, Boże, zmiłuj się nad nami.
Duchu Święty, Boże, zmiłuj się nad nami.
Święta Trójco, Jedyny Boże, zmiłuj się nad nami.

Serce Jezusa, Syna Ojca Przedwiecznego, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, w łonie Matki Dziewicy przez Ducha Świętego utworzone, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, ze Słowem Bożym istotowo zjednoczone, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, nieskończonego majestatu, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, świątynio Boga, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, przybytku Najwyższego, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, domie Boży i bramo niebios, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, gorejące ognisko miłości, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, sprawiedliwości i miłości skarbnico, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, dobroci i miłości pełne, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, cnót wszelkich bezdenna głębino, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, wszelkiej chwały najgodniejsze, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, królu i zjednoczenie serc wszystkich, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, w którym są wszystkie skarby mądrości i umiejętności, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, w którym mieszka cała pełnia Bóstwa, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, w którym sobie Ojciec bardzo upodobał, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, z którego pełni wszyscyśmy otrzymali, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, odwieczne upragnienie świata, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, cierpliwe i wielkiego miłosierdzia, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, hojne dla wszystkich, którzy Cię wzywają, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, źródło życia i świętości, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, przebłaganie za grzechy nasze, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, zelżywością napełnione, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, dla nieprawości naszych starte, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, aż do śmierci posłuszne, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, włócznią przebite, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, źródło wszelkiej pociechy, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, życie i zmartwychwstanie nasze, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, pokoju i pojednanie nasze, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, krwawa ofiaro grzeszników, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, zbawienie ufających Tobie, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, nadziejo w Tobie umierających, zmiłuj się nad nami.
Serce Jezusa, rozkoszy wszystkich Świętych, zmiłuj się nad nami.

Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.

K: Jezu cichy i pokornego serca,
W: Uczyń serca nasze według Serca Twego.

Módlmy się. Wszechmogący, wieczny Boże, wejrzyj na Serce najmilszego Syna swego i na chwałę, i zadośćuczynienie, jakie w imieniu grzeszników Ci składa, † daj się przebłagać tym, którzy żebrzą Twojego miłosierdzia, * i racz udzielić przebaczenia w imię tegoż Syna swego, Jezusa Chrystusa, który z Tobą żyje i króluje na wieki wieków. Amen.

***

Modlitwy za Ojczyznę na czasy trudnych doświadczeń

Dziękując Bożej Opatrzności za wybór nowego prezydenta, który jeszcze nie mając pewności, że nim będzie, tuż przed ogłoszeniem ostatecznych wyników – wydarzyło się coś niesamowitego – mianowicie z pamięci zacytował zdanie z Pisma Świętego, w którym Pan Bóg takie słowa wypowiedział: “…jeśli upokorzy się mój lud, nad którym zostało wezwane moje Imię, i będą błagać, i będą szukać mego oblicza a odwrócą się od swoich złych dróg, Ja z nieba wysłucham i przebaczę im grzechy, a kraj ich ocalę”(2 Księga Kronik 7, 14). I ten moment był bardzo znaczący, bo w tym właśnie czasie konkurent ogłosił sam siebie, że jest już prezydentem i przez dwie godziny wyznawcy “wieży Babel” byli w zupełnej euforii. Ale na szczęście czas tych dwóch godzin minął. Nie mniej jednak jest i druga refleksja, która pokazuje bardzo smutną rzeczywistość wymagającą ogromnej modlitwy, modlitwy błagalnej za nasz Naród – skoro wygląda na to, że połowa głosujących to już nie są katolicy skoro popierają zabijanie najbardziej bezbronnych u początku i u kresu ludzkiego życia. I popierają przeróżne zboczenia za nic mając podstawowe prawa naturalne, które przecież są wpisane w sercu każdej ludzkiej istoty.

fot. radio Niepokalanów

***

Bogurodzica, dziewica, Bogiem sławiena Maryja

Bogurodzica, dziewica, Bogiem sławiena Maryja!
U twego syna, Gospodzina, matko zwolena Maryja!
Ziści nam, spuści nam.
Kirielejson.

Twego dziela Krzciciela, bożyce,
Usłysz głosy, napełń myśli człowiecze.
Słysz modlitwę, jąż nosimy,
A dać raczy, jegoż prosimy,
A na świecie zbożny pobyt,
Po żywocie rajski przebyt.
Kirielejson.

Nas dla wstał z martwych syn boży,
Wierzyż w to człowiecze zbożny,
Iż przez trud Bog swoj lud
Odjął diablej strożej.

Przydał nam zdrowia wiecznego,
Starostę skował pkielnego,
Śmierć podjął, wspominął
Człowieka pirwego.

Jenże trudy cirzpiał zawiernie,
Jeszcze był nie prześpiał zaśmierne,
Aliż sam Bog z martwych wstał.

***

Modlitwa za Ojczyznę Księdza Kardynała Augusta Hlonda

O Duchu Święty, Boskie swe dary spuść na tych, którzy kierują losami Polski i na cały Naród, abyśmy słuchając Twych natchnień w życiu prywatnym i publicznym żyli świętym prawem Bożym. Amen

Modlitwa za Ojczyznę błogoslawionego księdza Stanisława Papczyńskiego

Najlepszy i największy Ojcze, spraw, aby Polska, Ojczyzna nasza rozkwitła, rozbieżne żądania się połączyły, zwaśnione umysły się pojednały, zniszczona święta prawowierność zatryumfowała nad herezją, by majestat praw został otoczony blaskiem, by miłość dobra wspólnego rozgorzała we wszystkich sercach, by zakiełkowały spustoszone pola, dźwignęły się zniszczone osady, by nadeszły szczęśliwe czasy, a trwała cnota posiadła i u święciła serca wszystkich.

Modlitwa za Ojczyznę błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki

Wszechmogący Boże, Ojców naszych Panie! Pochylamy pokornie nasze głowy, by prosić o siłę wytrwania i mądrość w tworzeniu jedności, by prosić o twoje błogosławieństwo. Wszystkich polecamy Twojej szczególnej opiece, Twojej mocy uzdrawiającej ludzkie serca. Chcemy wszystkim naszym winowajcom przebaczyć, jak Ty przebaczasz nam nasze winy, zbaw ode złego nas wszystkich. 

Wysłuchaj, Panie, prośby swego ludu.

Amen

Modlitwa za Ojczyznę księdza Piotra Skargi

Boże, Rządco i Panie narodów, z ręki i karności Twojej racz nas nie wypuszczać, a za przyczyną Najświętszej Maryi Panny, Królowej naszej, błogosław Ojczyźnie naszej, by Tobie zawsze wierna – chwałę przynosiła Imieniowi Twemu, a syny swe wiodła ku szczęśliwości.

Wszechmogący, wieczny Boże, wzbudź w nas szeroką i głęboką miłość ku braciom i najmilszej matce, Ojczyźnie naszej, byśmy jej i ludowi Twemu, swoich pożytków zapomniawszy, mogli służyć uczciwie. Ześlij Ducha Świętego na sługi Twoje, rządy naszego kraju sprawujące, by wedle woli Twojej ludem sobie powierzonym mądrze i sprawiedliwie zdołali kierować.

Przez Chrystusa, Pana naszego 

Amen.

Modlitwa świętego Jana Pawła II

Zawierzam macierzyńskiej opiece Pani Jasnogórskiej siebie samego, Kościół, wszystkich moich rodaków, nie wyłączając nikogo.

Zawierzam Jej każde polskie serce, każdy dom i każdą rodzinę. Wszyscy jesteśmy Jej dziećmi. Niech Maryja będzie przykładem i przewodniczką w naszej codziennej i szarej pracy. Niech wszystkim pomaga wzrastać w miłości Boga i miłości ludzi, budować wspólne dobro Ojczyzny, wprowadzać i umacniać sprawiedliwy pokój w naszych sercach i środowiskach.

Proszę Cię, Pani Jasnogórska, Matko i Królowo Polski, abyś cały mój naród ogarnęła Twoim macierzyńskim sercem. Dodawaj mu odwagi i siły ducha aby mógł sprostać wielkiej odpowiedzialności, jak przed nim stoi. Niech z wiarą, nadzieją i miłością jeszcze mocniej przylgnie do Twojego Syna Jezusa Chrystusa i do Jego Kościoła zbudowanego na fundamencie Apostołów.

Matko Jasnogórska, módl się za nami i prowadź nas, abyśmy mogli dawać świadectwo Chrystusowi – Odkupicielowi człowieka.

***

Aby Matka Boża była coraz bardziej znana, miłowana i uwielbiana!

„Różaniec Święty, to bardzo potężna broń.

Używaj go z ufnością, a skutek wprawi cię w zdziwienie”.

(św. Josemaria Escriva do Balaguer)

*****

Intencja Żywego Różańca

na miesiąc czerwiec 2025

Intencja papieska:

* Módlmy się, aby każdy z nas znalazł pocieszenie w osobistej relacji z Panem Jezusem i od Jego Najświętszego Serca uczmy się współczucia dla świata.

więcej informacji – Vaticannews.va: papieska intencja

***

Intencje Polskiej Misji Katolickiej w Glasgow:

• Za naszych kapłanów, aby dobry Bóg umacniał ich w codziennej posłudze oraz o nowe powołania do kapłaństwa i życia konsekrowanego
  
• Modlitwa za papieża Leona XIV, Wikariusza Chrystusa na Ziemi i Pasterza Kościoła Powszechnego:
  O Święta Dziewico Maryjo, Matko Pana Nieba i Ziemi, Pani Nasza z Guadalupe, prowadź i chroń Biskupa Rzymu, papieża Leona XIV. Za Twoim wstawiennictwem niech obficie otrzyma on łaskę Następcy Świętego Piotra: nieustannego i widzialnego źródła oraz fundamentu jedności naszych Biskupów i wszystkich naszych braci i sióstr w Mistycznym Ciele Twojego Boskiego Syna. Zjednocz serce Papieża Leona z Twoim Niepokalanym Sercem, prowadząc go, by jego serce coraz pewniej spoczęło w chwalebnie przebitym Sercu Jezusa, aby mógł umacniać nas w wierze katolickiej, w wielbieniu Boga w duchu i prawdzie oraz w dobrym i świętym życiu chrześcijańskim.W zamęcie obecnych czasów, zachowaj Papieża Leona bezpiecznie w okryciu Twojego płaszcza, w Twoich objęciach, chroniąc go przed szatanem, ojcem kłamstwa, i przed każdym złym duchem. Wypraszaj u naszego Pana, aby w szczególny sposób obdarzył go mądrością i odwagą, aby był prawdziwym Pasterzem Kościoła na całym świecie. Razem z Tobą pokładam całą moją ufność w Chrystusie, Dobrym Pasterzu, który jest jedynym naszym ratunkiem i zbawieniem. Amen.
  Serce Jezusa, w łonie Matki Dziewicy przez Ducha Świętego utworzone, zmiłuj się nad nami!
  Matko Boża z Guadalupe, Królowo Apostołów, módl się za nami!
  Święci Piotrze i Pawle, módlcie się za nami!
  Święty papieżu Leonie Wielki, módl się za nami!
  (tekst modlitwy napisał Ksiądz kardynał Raymond Leo Burke)

***

Intencja dodatkowa dla Róży Matki Bożej Częstochowskiej (II), św. Moniki i bł. Pauliny Jaricot: 

* Rozważając drogi zbawienia w Tajemnicach Różańca Świętego prosimy Bożą Matkę, aby wypraszała u Syna swego a Pana naszego Jezusa Chrystusa właściwe drogi życia dla naszych dzieci.

***

Intencja dla małżonków w Róży bł. Kard. Stefana Wyszyńskiego:

*Wysławiamy Boga w Trójcy Jedynego, że zostaliśmy stworzeni na Boże podobieństwo, aby stanowić wspólnotę życia i miłości. Żebyśmy mogli zawsze trwać razem i w radościach i trudach życia, dlatego prosimy Cię Miłosierny Boże o łaskę umacniania naszego małżeńskiego przymierza poprzez ciągłe ożywianie wzajemnej miłości.

***

Od 1 czerwca 2025 modlimy się kolejnymi Tajemnicami Różańca Świętego i w intencjach wyznaczonych na ten miesiąc, które otrzymaliście na maila 31 maja 1925 z adresu e-rozaniec@kosciol.org (jeśli ktoś z Was nie dostał maila na ten miesiąc, proszę o kontakt z Zelatorem Róży, albo na adres rozaniec@kosciolwszkocji.org)

________________________________________

Obecnie mamy 20 Róż Żywego Różańca. Bardzo serdecznie zachęcamy chętnych, aby zechcieli dołączyć się do Żywego Różańca. Módlmy się też w tej intencji, aby dotąd nieprzekonani mogli się przekonać jak skuteczną i tym samym jak bardzo potrzebną jest na dany nam czas modlitwa różańcowa.

***

Papież Leon XIV chce dać ludziom nadzieję, że Kościół jest latarnią na morzu chaosu

Niewielu katolików zdaje sobie sprawę z tego, co naprawdę oznacza fakt, że nowy papież chce podążać drogą Leona XIII, wielkiego wizjonera.

Wiele już napisano o tym, jaki będzie Kościół katolicki podczas pontyfikatu Leona XIV. W debacie publicznej trwa licytacja, „czyj to będzie papież”. Czy utrzyma postępowy kurs Franciszka, czy jednak czeka nas przestawienie wajchy na konserwatyzm? Licytacja trwa od momentu, w którym Robert Prevost, już jako biskup Rzymu, wyszedł w mucecie do loggii bazyliki św. Piotra, a chwilę później w czułych słowach wspomniał swojego poprzednika.

Święty urząd

Wiemy o nowym papieżu coraz więcej, natomiast musimy poczekać, aby rozstrzygnąć, która ze stron ma rację. Wypada jednak zaznaczyć, że z samej swej istoty urząd papieski rewolucyjny być nie może. Jest to bowiem władza, której źródło stanowi tradycja. Jezus namaścił Piotra. Każdy kolejny papież jest jego następcą. Bez poszanowania tradycji nie ma tego świętego urzędu. Nie znaczy to jednak, że papiestwo z definicji oznacza brak zmian. Leon XIV zdążył to już podkreślić, wyjaśniając, czym jego zdaniem jest doktryna: „Synonimami słowa »doktryna« mogą być nauka, dyscyplina lub wiedza. W tym rozumieniu doktryna jest wynikiem badań, a zatem hipotez, głosów, postępów i porażek, przez które stara się przekazać wiarygodną, uporządkowaną i systematyczną wiedzę na określony temat. W tym sensie doktryna nie jest opinią, ale wspólną, chóralną, a nawet multidyscyplinarną drogą do prawdy”. Znaczy to, że na niewzruszonym fundamencie dogmatów, Tradycji i Pisma Świętego spoczywa mądrość dwóch tysięcy lat katolickiej teologii, etyki i nauczania społecznego. To, co znajduje się powyżej fundamentów, jedynie zmierza do prawdy i podlega dyskusji.

Rzeczy nowe?

Robert Prevost wybrał imię Leon XIV ku czci swojego wielkiego poprzednika – Leona XIII. Ambicją nowego papieża jest napisanie nowej wersji Rerum novarum, a więc encykliki, od której datuje się nowoczesną naukę społeczną Kościoła. W 2026 r. będziemy obchodzić 135. rocznicę jej ogłoszenia. Wtedy, jak sądzę, można się spodziewać encykliki Leona XIV. W 1891 r. Leon XIII zabrał głos na temat społecznych skutków rewolucji przemysłowej i konfliktu między socjalistami a kapitalistami. Dziś Ojciec Święty widzi potrzebę zajęcia stanowiska w trakcie kolejnej rewolucji technologicznej – tym razem spod znaku sztucznej inteligencji, która również diametralnie zmienia sytuację pracowników na całym świecie.

Rerum novarum („Rzeczy nowe”) to dokument z wielu powodów przełomowy. Wielki papież, wychodząc od Ewangelii, z troską wypowiedział się na temat opłakanej sytuacji robotników wykorzystywanych w wielkich fabrykach, w czasie gdy rodzący się nowoczesny kapitalizm traktował ich jak podludzi. W tym samym dokumencie Leon XIII równie mocno krytykował socjalizm. Odrzucił materialistyczną wizję człowieka, bronił własności prywatnej i przeciwstawiał się wizji państwa paternalistycznego, które wchodzi ludziom z butami do ich domów. Najgłośniej wybrzmiał jednak nakaz skierowany do wszystkich polityków na świecie, aby tak urządzali swoje ojczyzny, żeby walczyć z głodem i niedostatkiem wśród ubogich i potrzebujących. „Warstwa bowiem bogatych dostatkami obwarowana mniej potrzebuje opieki państwa; klasy natomiast ubogie, pozbawione ochrony, jaką daje majątek, szczególniej tej opieki potrzebują. Dlatego państwo powinno bardzo pilnym staraniem i opieką otoczyć pracowników najemnych, stanowiących masy ludności biednej” – pisał Leon XIII.

Wydaje się oczywiste, że Leon XIV pochyli się nad konsekwencjami nowej rewolucji technologicznej – z automatyzacją i robotyzacją pracy na czele. Nad wielkim kapitałem technokorporacji, które zarządzają naszą uwagą i upośledzają naszą wolność. Zapewne też odniesie się do sporu między globalistami a populistami, który trzęsie całą polityką Zachodu. Podobnie jak w 1891 r. odbiorcy encykliki Leona XIII, my również żyjemy w czasach rewolucyjnych.

Papież radykał

Ciekawiej robi się jednak, gdy na pontyfikat Leona XIII spojrzymy nie tylko przez pryzmat jego bodaj najbardziej znanej encykliki – Rerum novarum. Czy następca odważy się pójść jego drogą?

Urodzony w okolicach Rzymu w 1810 r. Gioacchino Pecci, gdy został powołany na Stolicę Piotrową, okazał się odważnym teologiem i bezkompromisową głową Kościoła. Walczył z liberalizmem i ateizmem, rozwadnianiem doktryny, uległością wobec świata. Był też – co dziś szczególnie elektryzujące – prorokiem czasów ostatecznych, który przestrzegał przed wielkim kryzysem i światem we władaniu diabła (kilkadziesiąt lat przed okropnościami II wojny światowej). Gdyby okazało się, że Robert Prevost nie tylko chce napisać Rerum novarum 2.0, ale również sięgnąć do bogactwa pontyfikatu Leona XIII w jego radykalnej, odważnej i prorockiej części, to doczekalibyśmy w Kościele katolickim prawdziwie nowego rozdziału. Sądzę, że tego właśnie potrzebują dziś chrześcijanie – opowiedzenia wiary, w tym pełnym chaosu świecie, niejako na nowo, sięgając odważniej ku Tradycji.

O państwie chrześcijańskim

Wszyscy, którzy chcieliby zrozumieć radykalizm Leona XIII, powinni sięgnąć po encyklikę z 1885 r., zatytułowaną Immortale Dei – o państwie chrześcijańskim.

Papież odwołuje się w niej do myśli św. Augustyna, który pisał, że zdarza się, iż państwo nie różni się niczym od bandy zbójców. Państwo chrześcijańskie to takie, którym rządzi sprawiedliwość, a jego mieszkańcy są zjednoczeni wspólnym celem – ziemskim pielgrzymowaniem ku Bogu. Leon XIII pisze, że „podobnie i państwa nie mogą bez zbrodni tak sobie postępować, jak gdyby Boga zupełnie nie było, lub odrzucać od siebie troskę o religię, jako niepotrzebną i do niczego nieprzydatną”. Krótko mówiąc: świeckie państwo to zło.

Według tej logiki również współczesna Polska przypomina bardziej gromadę zbójców niż państwo. Zdaniem Leona XIII wspólnota polityczna powinna otaczać religię chrześcijańską opieką i bronić jej praw. Nie zaś ograniczać religię w szkołach, debatować nad usuwaniem krzyży z urzędów i uchwalać pokątnie antyludzkie prawo aborcyjne. Papież, którego za wzór wybrał sobie Leon XIV, de facto unieważnia w tej encyklice podstawowe dogmaty nowoczesności. To nieprawda, że jedyną zasadą porządkującą życie wspólnoty może być niczym nieograniczona wola ludzi. Tak pojęta demokracja, która widzi wszystkich ludzi takimi samymi, niezależnie od wyznawanych przez nich wartości, zawsze kończy się anarchią i prowadzi do świata, w którym zapomina się o Bogu. Ojciec Święty nawet jasno przeciwstawia się niczym nieograniczonej wolności słowa. Jest zwolennikiem, w pewnym zakresie, katolickiej cenzury: „Tak więc ona wolność zdania i wolność mowy i prasy nieograniczona nie jest żadnym istotnym dobrodziejstwem, z którego społeczeństwo ludzkie słusznie mogłoby się cieszyć, lecz źródłem i początkiem wiela złego”.

Oczywiście z dzisiejszej perspektywy szczególnie ten ostatni postulat wydaje się nieuzasadniony, a na pewno niemożliwy do wprowadzenia. Czy jednak, pomijając pomysł na katolicką cenzurę, jako katolicy zdolni jesteśmy jeszcze myśleć podobnymi kategoriami o katolickiej polityce?

Herezja amerykanizmu

W 1899 r. Leon XIII pisze list do arcybiskupa Baltimore. Krytykuje w nim postawę jego zdaniem charakterystyczną dla katolicyzmu w USA. Tekst utrzymany jest w duchu surowej reprymendy. Czytamy w nim: „Nowe te poglądy, o których mowa, polegają mniej więcej na tym, że, dla łatwiejszego pociągnięcia innowierców do uznania prawdy katolickiej, należałoby Kościołowi bardziej się zbliżyć do ludzkości, która dotarła do pełnej już dojrzałości i, pozbywszy się dawnej surowości, stać się wyrozumiałym dla aspiracji i poglądów współczesnych ludów”. I dalej: „Niech więc nikt się nie kusi, z jakiej bądź racji, coś zamilczeć albo ująć z nauki przez Boga podanej, kto by to uczynił, raczej by chciał katolików rozłączyć z Kościołem, zamiast rozłączonych do Kościoła pociągnąć”. Leon XIII wzywa tutaj do pojednania z Tradycją, głośnego i odważnego prezentowania zdania Kościoła, przestrzega zaś przed rozwadnianiem wiary. Tylko taki katolicyzm może prowadzić właściwą drogą do Boga, tylko taki może mieć autentyczny smak.

Czy to możliwe?

Istnieją pewne przesłanki, aby żywić nadzieję, że przynajmniej część bardziej tradycjonalistycznych idei znajdzie swoje miejsce w tym pontyfikacie. W końcu już w pierwszej homilii, wygłoszonej do kardynałów, Leon XIV porównał Kościół do latarni morskiej, która ma oświetlać wzburzone, a więc grzeszne morze współczesnego świata.

Ojciec Święty Franciszek wielokrotnie mówił o Kościele jako szpitalu polowym. Sądzę, że tak jak papież jezuita chciał zapraszać poranione dusze do szpitala, aby się w nim schroniły, niezależnie od ich stosunku do Kościoła, tak Leon pragnie dawać przykład, napełniać ludzi nadzieją, że Kościół jest źródłem światła na morzu chaosu. To metafora bardzo augustiańska, można czytać ją także w duchu wizji Kościoła jako ojca, przewodnika, autorytetu, a nie tylko współczującego towarzysza niedoli lub sanitariusza.

Czy nie takiego Kościoła dziś potrzebujemy?

Konstanty Pilawa/Gość Niedzielny